Aankondiging van de Heer – Maria Boodschap wordt dit jaar gevierd op maandag 8 april. (normaal gesproken is het feest op 25 maart – negen maanden voor kerstmis – , maar omdat dit in de Goede Week viel is het verplaatst naar maandag 8 april. De Heilige Mis is s’avonds om 19.00 uur.

Uit het evangelie volgens Lukas:

‘In de zesde maand (dat de oude Elisabeth zwanger was) werd de engel Gabriël van Godswege gezonden naar een stad in Galilea, Nazareth, tot een maagd die verloofd was met een man die Jozef heette, uit het huis van David; de naam van die maagd was Maria.
Hij trad bij haar binnen en sprak: 
“Verheug U, begenadigde, de Heer is met U.”
Zij schrok van dat woord en vroeg zich af wat die groet te betekenen had.
Maar de engel zei tot haar: 
“Vrees niet Maria, want Ge hebt genade gevonden bij God. Zie, Ge zult zwanger worden en een Zoon ter wereld brengen, die Ge de naam Jezus moet geven. Hij zal groot zijn en Zoon van de Allerhoogste genoemd worden, God de Heer zal Hem de troon van zijn vader David schenken en Hij zal in eeuwigheid koning zijn over het huis van Jakob en aan zijn koningschap zal nooit een einde komen.”
Maria echter sprak tot de engel:
“Hoe zal dit geschieden, daar ik geen gemeenschap heb met een man?”
Hierop gaf de engel haar ten antwoord: 
“De Heilige Geest zal over U komen en de kracht van de Allerhoogste zal U overschaduwen; daarom ook zal wat ter wereld wordt gebracht, heilig genoemd worden, Zoon van God. Weet dat zelfs Elisabeth, uw bloedverwante, in haar ouderdom een zoon heeft ontvangen, en ofschoon zij onvruchtbaar heette, is zij nu in haar zesde maand; want voor God is niets onmogelijk.”
Nu zei Maria: 
“Zie de dienstmaagd des Heren: mij geschiede naar Uw woord.”
En de engel ging van haar heen.’

Verering & Cultuur
Dit verhaal is in de geschiedenis van de christenheid ontelbare keren afgebeeld. Vooral in de Renaissance, toen de cultuur steeds meer aandacht kreeg voor de menselijke kant van het evangelieverhaal, was het gegeven bij gelovigen en kunstenaars bijzonder populair.
In de katholieke traditie is van dit verhaal ook een gebed gemaakt. Het wordt naar het eerste (Latijnse!) woord het ‘Angelus’ genoemd: 
De voorbidder zegt: ‘De engel des Heren heeft aan Maria geboodschapt.’ 
de overigen antwoorden met: ‘En zij heeft ontvangen van de heilige Geest.’ 
Hierna wordt een Wees Gegroet gebeden. 
Voorbidder: ‘Zie de dienstmaagd des heren.’ 
Antwoord: ‘Mij geschiede naar uw woord.’ 
Wees Gegroet. 
Voorbidder: ‘En het Woord is vlees geworden.’ 
Antwoord: ‘En het heeft onder ons gewoond.’ 
Voorbidder: ‘Bid voor ons Heilige Moeder van God.’ 
Antwoord: ‘Opdat wij de beloften van Christus waardig worden.’ 
Wees Gegroet.
Afsluitend gebed: ‘Heer, wij hebben door de boodschap van de engel de Menswording van Christus, uw Zoon, leren kennen. Wij bidden U: stort uw genade in onze harten, opdat wij door zijn lijden en kruis gebracht worden tot de heerlijkheid van de verrijzenis. Door Christus onze Heer.’ 
Antwoord: ‘Amen.’

Omdat het feest van Jezus’ geboorte (Kerstmis) sinds 366 op 25 december is geplaatst, moest dit feest natuurlijk negen maanden eerder vallen. In het Engels taalgebied staat deze dag bekend als ‘Lady’s Day’.

Weerspreuk(en)
‘Met Ons Lief Vrouw Boodschap keren
steeds de zwaluwen bij ons were.’

Naar dit feest zijn de zusters Annunciaden genoemd.

Achtergrond

De Aankondiging van de Menswording van Jezus Christus als begin van de Verlossing en het ja-woord van Maria bij de Boodschap van de engel Gabriël.

Het hoogfeest van de Aankondiging van de Heer is van oosterse oorsprong en werd in de zevende eeuw ingevoerd in Rome onder de titel “Annunciatio Domini”, zoals het Liber Pontificalis getuigt. De oosterse ritussen hebben evenals de Ambrosiaanse ritrus dit feest steeds gerekend tot de hoogfeesten van de Heer. (Commentarius historicus Calendarii instaurati, – Calendarium Romanum, Vaticaanstad, 1969, p. 90)

Betekenis van het hoogfeest van de aankondiging van de Heer

Op deze dag viert de Kerk “het hoogfeest van de Aankondiging van de Heer, waarbij de engel van de Heer in de stad Nazareth aan Maria de boodschap bracht: “Zie, gij zult zwanger worden en een zoon baren, en Hij zal Zoon van de Allerhoogste genoemd worden”. Hierop gaf Maria ten antwoord: “Zie, de dienstmaagd des Heren; mij geschiede naar uw woord”. En toen zo de volheid van de tijden was gekomen, heeft de Eniggeboren Zoon van God, die vóór alle eeuwen was, voor ons mensen en omwille van ons heil door de Heilige Geest het vlees aangenomen uit de Maagd Maria en is mens geworden.” (Romeins Martyrologium, 2008, p. 228)

Voor de plechtige viering van de Menswording van het Woord is in de Romeinse kalender de oude benaming “Aankondiging van de Heer” hernomen, ofschoon het de viering is van de Heer samen met die van de Maagd: d.w.z. zowel van het Woord, dat de zoon van Maria wordt (Mc. 6,3), alsook van de Maagd, die de Moeder van God wordt. Met betrekking tot Christus vieren Oost en West in hun liturgieën die vol zijn van onuitputtelijke rijkdommen, dit hoogfeest als de gedachtenis van het heilbrengende fiat dat werd gesproken door het Mensgeworden Woord, dat bij het binnentreden in de wereld heeft gezegd: “Zie, ik kom … God, om uw wil te doen” (Hebr. 10,7; Ps. 39, 8-9). Het is tevens de herdenking van het begin van de verlossing, evenals van de onscheidbare huwelijkseenheid tussen de goddelijke en de menselijke natuur in de unieke Persoon van het Woord.

Met betrekking tot Maria vieren deze liturgieën deze heilsfeiten als het feest van de Nieuwe Eva, de gehoorzame en gelovige Maagd, die door het uitspreken van haar edelmoedig fiat (vgl. Lc. 1, 38) Moeder van God is geworden door de werking van de Heilige Geest, alsook de waarachtige Moeder van de levenden: door de enige Middelaar (vgl. 1 Tim. 2,5) in haar lichaam op te nemen is zij de Ark van het Verbond en de waarachtige Tempel van God.

Dit hoogfeest is de herdenking van het ogenblik in de tijd, dat het hoogtepunt van een soort samenspraak die door God begonnen is met de mens over diens heil, en de gedachtenis aan de vrije instemming van de Maagd en aan haar medewerking om het goddelijk raadsbesluit omtrent de verlossing van de mens ten uitvoer te brengen. (Paus Paulus VI, Apostolische Adhortatie ‘Marialis cultus’, nr. 6).

Liturgische bijzonderheden

Knielen tijdens de geloofsbelijdenis in de mis

De geloofsbelijdenis wordt door de priester samen met het volk gezongen of gezegd, terwijl allen staan. Op het hoogfeesten van de Aankondiging van de Heer knielen allen bij de woorden: “Hij heeft het vlees aangenomen door de Heilige Geest uit de Maagd Maria en is mens geworden” (“Et incarnatus est …”). (vgl. Algemeen Statuut van het Romeins Missaal, 137)